165 . صفحه 165
نهم خرداد :
نفیسه :
(آیه 121)- به دنبال آیات قبل این آیه شریفه درباره ساحران می فرماید:«و فریاد زدند ما به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم»(قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِینَ)
(آیه 122)- «همان پروردگار موسى و هارون» (رَبِّ مُوسى وَ هارُونَ).و این چیزى بود که به هیچ وجه براى فرعون و دستگاه او قابل پیش بینى نبود.
(آیه 123)- تهدیدهاى بیهوده! هنگامى که ضربه تازهاى با پیروزى موسى (ع) بر ساحران و ایمان آوردن آنها به موسى (ع) بر ارکان قدرت فرعون فرود آمد، فرعون بسیار متوحش و دستپاچه شد، لذا بلافاصله دست به دو ابتکار زد:نخست اتهامى که شاید عوام پسند هم بود به ساحران بست، سپس با شدیدترین تهدید آنها را مورد حمله قرار داد، ولى بر خلاف انتظار فرعون ساحران آنچنان مقاومتى در برابر این دو صحنه از خود نشان دادند که ضربه سومى بر پایههاى قدرت لرزان او فرود آمد.چنانکه قرآن مىگوید:«فرعون به ساحران گفت: آیا پیش از این که به شما اجازه دهم به او (موسى) ایمان آوردید»؟! (قالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَکُمْ).و این بالاترین نوع استعمار است که ملتى آنچنان برده و اسیر گردند که حتى حق فکر کردن و اندیشیدن و ایمان قلبى به کسى یا مکتبى را نداشته باشند.این همان برنامهاى است که در «استعمار نو» نیز دنبال مىشود.سپس فرعون اضافه کرد:«این توطئه و نقشهاى است که شما در این شهر (و دیار) کشیدهاید تا به وسیله آن اهل آن را بیرون کنید» (إِنَّ هذا لَمَکْرٌ مَکَرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها).این تهمت به قدرى بىاساس و رسوا بود که جز عوام النّاس و افراد کاملا بىاطلاع نمىتوانستند آن را بپذیرند.سپس فرعون بطور سر بسته اما شدید و محکم آنها را تهدید کرد و گفت:«اما به زودى خواهید فهمید»! (فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ).
(آیه 124)- در این آیه تهدید سر بستهاى را که در جمله قبل به آن اشاره شد بطور وضوح بیان مىکند، مىگوید:«سوگند یاد مىکنم که دستها و پاهاى شما را بطور مخالف (دست راست و پاى چپ و دست چپ و پاى راست را) قطع مىکنم سپس همگى شما را به دار خواهم آویخت»(لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ أَجْمَعِینَ).برنامه فرعون در اینجا براى مبارزه با ساحرانى که به موسى (ع) ایمان آورده بودند، یک برنامه عمومى در مبارزات ناجوانمردانه جبّاران با طرفداران حق است که از یکسو از حربه تهمت استفاده مىکنند، تا موقعیت حق طلبان را در افکار عمومى تضعیف کنند و از سوى دیگر تکیه بر زور و قدرت و تهدید به قتل و نابودى مىنمایند تا اراده آنها را درهم بشکنند.
(آیه 125)- ساحران در برابر هیچ یک از دو حربه فرعون از میدان در نرفتند، یکدل و یکجان در پاسخ او «گفتند: ما به سوى پروردگار خود باز مىگردیم» (قالُوا إِنَّا إِلى رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ).یعنى، اگر آخرین تهدید تو عملى بشود، سر انجامش این است که ما شربت شهادت خواهیم نوشید، و این نه تنها به ما زیانى نمىرساند و از ما چیزى نمىکاهد، بلکه سعادت و افتخار بزرگى براى ما محسوب مىشود.
(آیه 126)- سپس براى این که پاسخى به تهمت فرعون داده باشند و حقیقت امر را بر انبوه مردمى که تماشاچى این صحنه بودند، روشن سازند و بىگناهى خویش را ثابت کنند، چنین گفتند:«انتقام تو از ما تنها به خاطر این است که ما به آیات پروردگار خود، هنگامى که به سراغ ما آمد، ایمان آوردهایم» (وَ ما تَنْقِمُ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِآیاتِ رَبِّنا لَمَّا جاءَتْنا).سپس روى از فرعون برتافتند و متوجه درگاه پروردگار شدند و از او تقاضاى صبر و استقامت کردند، زیرا مىدانستند بدون حمایت و یارى او، توانایى مقابله با این تهدیدهاى سنگین را ندارند، لذا گفتند: بار الها! صبر و استقامت بر ما فرو ریز! (و آخرین درجه شکیبایى را به ما مرحمت فرما!) و ما را مسلمان بمیران!» (رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمِینَ).و سر انجام چنانکه در روایات و تواریخ آمده است، آنقدر در این راه ایستادگى به خرج دادند که فرعون، تهدید خود را عملى ساخت، و بدنهاى مثله شده آنان را در کنار رود نیل بر شاخههاى درختان بلند نخل آویزان نمود.آرى! اگر ایمان با آگاهى کامل توأم گردد از چنین عشقى سر بر مىآورد که این گونه ایستادگیها و فداکاریها در راه آن شگفت انگیز نیست.
(آیه 127)- باز قرآن صحنه دیگرى را از گفتگوى فرعون و اطرافیانش پیرامون وضع موسى (ع) بیان مىکند.
در این آیه مىگوید:«جمعیت اشراف و اطرافیان فرعون به عنوان اعتراض به او گفتند: آیا موسى و قومش را به حال خود رها مىکنى که در زمین فساد کنند، و تو و خدایانت را رها سازند»؟! (وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَ تَذَرُ مُوسى وَ قَوْمَهُ لِیُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَ یَذَرَکَ وَ آلِهَتَکَ).از این تعبیر استفاده مىشود که فرعون بعد از شکست در برابر موسى (ع) مدتى او و بنى اسرائیل را آزاد گذارد و آنها نیز بیکار ننشستند و به تبلیغ آیین موسى (ع) پرداختند و نیز فرعون هم براى خود بتها و معبودها و خدایانى داشت.فرعون با اخطار اطرافیان به شدت عمل در برابر بنى اسرائیل تشویق شد و در پاسخ هواخواهانش چنین «گفت: به زودى پسران آنها را به قتل مىرسانیم و نابود مىکنیم و زنانشان را (براى خدمت) زنده مىگذاریم، و ما بر آنها تسلط کامل داریم» (قالَ سَنُقَتِّلُ أَبْناءَهُمْ وَ نَسْتَحْیِی نِساءَهُمْ وَ إِنَّا فَوْقَهُمْ قاهِرُونَ).
(آیه 128)- این آیه در حقیقت، نقشه و برنامهاى است که موسى (ع) به بنى اسرائیل براى مقابله با تهدیدهاى فرعون، پیشنهاد مىکند، که اگر سه برنامه را عملى کنند، قطعا بر دشمن پیروز خواهند شد.«موسى به قوم خود گفت: از خدا یارى جویید» (قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ اسْتَعِینُوا بِاللَّهِ).
دیگر این که: «استقامت و پایدارى پیشه کنید» (وَ اصْبِرُوا). و از تهدیدها و حملات دشمن نهراسید و از میدان بیرون نروید.و براى تأکید مطلب و ذکر دلیل، به آنها گوشزد مىکند که: «سراسر زمین از آن خداست (و مالک و فرمانرواى مطلق اوست) و به هر کس از بندگانش بخواهد آن را منتقل مىسازد» (إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ). و آخرین شرط این است که تقوا را پیشه کنید، زیرا «عاقبت (نیک و پیروزمندان) براى پرهیزکاران است!» (وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ).این سه شرط تنها شرط پیروزى قوم بنى اسرائیل بر دشمن نبود، بلکه هر قوم و ملتى بخواهند بر دشمنانشان پیروز شوند، بدون داشتن این برنامه سه مادهاى امکان ندارد.
(آیه 129)- این آیه شکوه و گلههاى بنى اسرائیل را از مشکلاتى که بعد از قیام موسى (ع) با آن دست به گریبان بودند، منعکس مىسازد و مىگوید: «آنها به موسى گفتند: پیش از آن که تو بیایى ما آزار مىدیدیم اکنون هم که آمدهاى باز آزار مىبینیم» کى این آزارها سر خواهد آمد و گشایشى در کار ما پیدا مىشود؟ (قالُوا أُوذِینا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِیَنا وَ مِنْ بَعْدِ ما جِئْتَنا).گویا بنى اسرائیل مثل بسیارى از ما مردم انتظار داشتند که با قیام موسى (ع) یک شبه همه کارها رو به راه شود.ولى موسى (ع) به آنها فهماند با این که سر انجام پیروز خواهند شد، اما راه درازى در پیش دارند، و این پیروزى طبق سنت الهى در سایه استقامت و کوشش و تلاش به دست خواهد آمد، همانطور که آیه مورد بحث مىگوید:«موسى گفت امید است پروردگار شما دشمنتان را نابود کند و شما را جانشینان آنها در زمین قرار دهد» (قالَ عَسى رَبُّکُمْ أَنْ یُهْلِکَ عَدُوَّکُمْ وَ یَسْتَخْلِفَکُمْ فِی الْأَرْضِ).و در پایان آیه مىفرماید: خداوند این نعمتها را به شما خواهد داد و آزادى از دست رفته را به شما بر مىگرداند، «تا ببیند چگونه عمل خواهید کرد» (فَیَنْظُرَ کَیْفَ تَعْمَلُونَ).
(آیه 130)- مجازاتهاى بیدار کننده! همانطور که در تفسیر آیه 94 از همین سوره گذشت، یک قانون کلى الهى در مورد تمام پیامبران این بوده است، که به هنگامى که با مخالفتها رو برو مىشدند، خداوند براى تنبه و بیدارى اقوام سرکش، آنها را گرفتار مشکلات و ناراحتیها مىساخته تا در خود احساس نیاز کنند.در آیه مورد بحث، اشاره به همین مطلب در مورد پیروان فرعون مىکند و مىگوید: «ما آل فرعون را به قحطى و خشکسالیهاى متوالى و کمبود میوهها گرفتار ساختیم، شاید متذکر گردند و بیدار شوند» (وَ لَقَدْ أَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِینَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ).
خانم زینالی :
ساحران یقین کردند که کار موسی سحر نیست
طاغوت سر پیچی را نمی پذیرد وانرا توطیه می نامد
آیه 124 :
تهدید طاغوت در مقابل کسانی که پذیرای زور نیستند
(آیه 125)
استقامت در مقابل زور و باور حق
(آیه 125 )از خدا یاری خواستن در مقابل زور گویان وخواستار هدایت وصبر
دسیسه فرعونیان برای مسلط شدن برای ایمان اورندگان تهدیدبرای نابودی خانواده انها
(آیه 128 ) : خواستار استقامت وصبر مومنان از طرف موسی واین که پیروزی از ان پر هیز کاران است
(آیه 129 ) :
سرکشان همیشه دیگران را می خواهند زیر سلطه داشته باشند چه مومن چه بی ایمان وصبر در مقابل ظلم ضربه سختی به انان می زند وخداوند ظلم را همیشه نابود می کند
(آیه 130 ) : شم خداوند با خشکسالی وکمبود میوه وخوراکی به انها تذکر داده شد
اعظم :
دوستان به نکات خیلی خوبی در تفسیر ایات این صفجه اشاره کردن
بدتی جلوگیری از اتلاف وقت دوستان فقط یکی دو نکته می نویسم
ایه 129 و 130 : همونطور که خداوند در ایاتی از قران اشاره می کنند ایا فکر کروین وقتی بگین ایمان اوردین کافی هستش و دیگه امتحان نمی شین
این سنت ازمایش و امتحان یکی از سنتهای جاری خداوند در همه اقوام
هستش
مثلا در اینجا قوم یهود
قوم یهود توقع اتمام رنجها و بلایا رو بعد از ایمان داشتن
در صورتیکه در این ایات خداوند اشاره میکنه که "نحوه عمل شما در گشایشها و سختیها تعیین کننده میزان ایمان شماست"
روزی میرسه شما جانشین فرعون میشین اون وقت نحوه عمل شما مهمه
در ایه 130 هم اشاره به سختیها میکنه
*******
اصل کلی اینه که ما در هر حال در ازمایش قرار دادیم
در گشایش و سختی
مراقب باشیم
سلامت
ثروت
فرزند ....
بودن و نبودنشون امتحانه
و بدونیم که داشتن اینا امتحان سخت تزی هستش
چون هر داشتنی بخشی از فرعونیت وجود ما رو سیراب میکنه
و امکان تکبر و سرکشی رو در ما فزونی میده
سختیها شاید بیشتر متوجه خداوند بکنه
بگذریم
از خداوند توفیق پیروزی در امتحانات رو داریم