47 . صفحه 47

 

سیزدهم بهمن :

ربا خواری که بسیار عواقب بدی در زندگی انسان دارد را رها کنیم حتی اگه بنظر در اون سود می کنیم اما در نهایت ضرر داره و این قدر این کار زشته که خدا دعوت به جهاد براش داده (ایه 279) یعنی سرسختانه با اون مبارزه بشه.
- {یک جای دیگه هم در این ایات داشتیم راجع به قمار و شراب که می گفت درسته براتون منفعتی داره اما ضررش خیلی بیشتره این کارو نکنید} این تیپ ایات به من یاد اوری می کنه سرتو بلند کن و به جای اینکه جلو پاتو نگه داری یک کم دوراندیش باش. و عمیق نگاه کن..

 این ایه 277 از اون ایه هایی است که نشونه های مومنین را بیان می کنه و باز هم مثل همیشه (بنظرم این سومین یا چهارمین بار است که از ابتدای این سوره یاداوری می شه) مومنان هرگز نمی ترسند و اندوهگین نمی شوند. {چند روز پیش بابت یک موضوعی کلی ناراحت بودم و غصه می خوردم یاد این ایه افتادم که قبلا هم بهش برخورده بودیم. دیدم هنوز خیلی کار داره که ادعا کنیم  به خدا ایمان داریم!!}

 اندرز هایی که خدا می کنه برای خودمونه، یه بار گوش بده! امتحانش ضرر نداره!

 مهلت بده به کسانی که توانایی پرداخت اون قرض را ندارند و اگه بهشون ببخشی برای تو بهتره! و خدا در اون روزی که لازمه برات جبران می کنه، {درسته اینجا یک بنظر تاکید برای قضیه مالی شده اما بنظرم حتی قضایای غیر مالی وقتی یک جورایی از کسی بدهکاریم حتی یه عذرخواهی کوچیک، بهشون تا موقعی که زنده هستند مهلت بدیم. پشت سرشون حرف نزنیم حتی اگه حق با ماست یا .... شاید برگشتند و اگه نه ببخشیمشون که این کار پسندیده تره}

 چقدر زندگی مون متفاوت می شه اگر بیشتر به مرگ فکر کنیم .... {بقول عزیزی ما رفتنی ایم ... }

 

وحیده :

 

ایه 275: کسانى که ربا مى خورند,تعادل ندارند ماننده شخص پریشان حالى که تعادل روانى و عقلى اش مختل شده ,این حال و روز انها ,چه در این دنیا وچه در قیامت است,,مشى و مرام و قیام و اقتصادشان نا متعادل است ,,
حرام خدا را با حلال قاطى کردند  مى گویند ربا هم مثله داد وستد ,در حالى که خدا هر چه را بخواهد حلال مى کند و هر چه را بخواهد حرام مى کند.
 ربا از سنت هاى عصر جاهلیت بود ,که در اوایل اسلام , مومنین هم ربا خوار بودند.

ایه 276: در ربا درسته که پول رشد مى کند ,اما برکت ندارد, چون خدا رشد ان را به تدریج کم و محو مى کند (یمحق الله)،پس خدا در ان خیرى را قرار نمى دهد
در مقابل هنگام انفاق ممکن است مالى یا چیزى را به ظاهر از دست بدهیم اما خداوند رشد ان را زیاد مى کند (یربى الصدقات) و به هر صورتى برایمان جبران مى کند...

ایه 277: در انتهاى ایه قبل خدا گفت ؛ بنده هاى ناسپاس و گنهکار را دوست ندارم,,و در این ایه سیماى کسانى را بیان مى کند که دوستشان دارد و مورد لطف و توجه خود قرار مى دهد..
هم ایمان داشته باشیم ,هم عمل صالح انجام دهیم ,ظاهر و باطن هر دو باید خوب باشد....
نماز و زکات جزء اعمال صالح است ,اما دوباره در کنار عمل صالح مطرح مى شوند ,که این حاکى از اهمیت زیاد انها دارد
در قران بارها و بارها نماز در کنار زکات قرار گرفته,یعنى نماز بدون زکات قبول نیست..
افرادى که همه ى  احکام الهى را اجرا کنند .ودر هیچ کدام از اوامر الهى کم و کاستى نگذارند ,پادششان نزد خدا محفوط است و امنیتشان را خداوند تضمین کرده...
درسته ربا خواران اعتبار حساب هاى بانکى شان زیاد است  اما مومنان ,ذخیره هاى الهى شان زیاد است...

ایه 278: از پول گذشتن خیلى سخته ,جاهاى زیادى در قران هست که مى گوید اگر از پول گذشتى ,دین دارى...
صرف نظر کردن از مال حرام تقواست...
تقوا مرحله بالا تر ایمان است..
خدا مى گوید سود مالتان را رها کنید...

ایه 279: ربا جنگ با خدا و رسول خداست ...
خدا مى گوید توبه کنید و اصل مالى که دادید را پس بگیرید و سود ان را رها کنید تا نه به شما ظلم شود نه به دیگران..
ممکن ربا تورم پولى وجود داشته باشد .اما  هدف از پول چیست؟؟!! اگر غرت است ,اگر محبوبیت است ,اگر قرب به خداست,اگر  فرزندان خوب است واگر................
که ربا خوار هیچ کدام از اینها راندارد.....

ایه 280: نحوه برخورد با بدهکاران را توضیح مى دهد,
اگر بدهکار تنگ دست است  ,به او مهلت دهید  در اینجا مى گوید حتى براى گرفتن اصل مال هم ,مهلت بدهید تا زمانى که بتواند پرداخت کند  ..
و بخشیدن برایتان بهتر است اگر بدانید در بخشىدن چه صواب و پاداشى  است ...به مقدارى که به بده کار مهلت داده مى شود ,صواب صدقه ى همان مبلغ نوسته مى شود..
البته از طرفى هم کسى که مال مردم را در دستش نگه دارد و در حالى که مى تواند پرداخت کند اما اىن کار رانکند و بد حساب باشد ,هر شب که بگزرد گناهى بر گناهش افزوده شود ان هم گناه دزدى....

ایه 281: بترسیم از روزى که همه نزد خدا احضار مى شویم هرکس انچه را کرده بر اساس ان کیفر و پاداش مى شود..بدون اینکه به کسى ظلم شود ,این ایه به منظور جمع بندى ایات ربا است..
یاد قیامت مارا از هر نوع گناهى درو مى کند......

منصوره :

اگه همه قرآن میخوندن و عمل میکردیم چه خوب بود، حتی من خوندم برای مهلت به بدهکار اگر واقعا نیازی به پول ندارید و بنده خدا مجبوره یکی از وسایل ضروری زندگیش رو بفروشه اجازه ندید اینکارو بکنه

 به نظر من بانک ها توی این مسائل خیللی مقصرن البته تقصیر خود ما آدمها هم کم نیست

همه به فکر سود بیشترن به جای باز کردن گره از کار مردم

 

اعظم :

 ایه 275 : ربا و انفاق درست در نقطه مقابل هم هستن و در نتیجه آثار متضادی هم دارند ... در هیچ کدام از فروع دین خداوند این شدت رو به کار نبرده که اون رو معادل با جنگ در برابر خدا و رسول بدونه ( یه مورد دیگه هم هست البته که اون اینه که مسلمانان دشمنان دین رو حاکم خودشون قرار بدن ) در سایر گناهان کبیره مثل زنا ، شرب و قمار و ... لحن کلام بسیار ملایمتره و این نشون میده که تبعات ربا در جامعه خیلی عظیمه

آیه 275 : رباخوار سودجو هستش و یه رقابت وحشتناک بر سر این سودجویی در جامعه رخ میده ... همه سودجویان رباخوار سعی می کنند درصد بیشتری سود رو وارد جیبشون کنن ، خوی درندگی و بی محبتی کامل در رباخوار ایجاد میشه و از سویی یک حس انتقام طلبی در ربا دهنده به وجود میاد که چرا باید این همه سود راهی جیب رباخوار بکنه ولی نیاز مالی اون رو به این سمت کشونده

 آیه 275 : ربا خوار مثل یه شخص جن زده و دیوانه است که فقط به مصالح خودش فکر می کنه و منافع جامعه و دیگران رو در نظر نمی گیره ، منطق اینا اینجوریه که ربا هم مثل خرید و فروش معمولی هستش چون دو طرف با اراده خودشون این کار رو انجام میدن ، برای چنین شخصی زشتی عمل ربا معلوم نیست چون فقط به سود مادی خودش فکر می کنه

 آیه 275 : توضیح خداوند کوتاه و کامل است "احل الله البیع و حرم الربوا " یعنی واضحه که تفاوت فاحش هستش بین بیع و ربا مثلا اینها :
الف :  در بیع هر دو طرف سود و زیان یکسان می برن نه اینکه یکی به سرعت سرمایه دار بشه و یکی در استضعاف مالی قرار بگیره
ب : گردش سرمایه با ربا به سمت تراکم ثروت در دست ثروتمند پیش میره در حالی که هدف خداوند از بحثی مثل انفاق ایجاد تعادل اقتصادی در جامعه بود
پ : ربا وباعث ایجاد طبقه های نا همگن اقتصادی در جامعه میشه
ت : به جای اینکه کار و تولید در جامعه رواج پیدا کنه ، عده ای فقط از داد و ستد پول پولدار تر میشن

 ایه 275 : ادامه آیه هم میگه که قانون عطف به ما سبق نمیشه و اونایی که پیش از این ربا میگرفتن و میدادن پس از این حکم اگر پند بپذیرن مشکلی براشون نیست و جبرانی لازم نیست

 یه نکته کلی در مورد این آیه بگم وقتی عملی از حوزه فردی خارج میشه و میره تو حوزه اجتماعی و بعد فراگیر میشه به شدت قبحش میریزه ولی این جور نیست که تاثیری در روند جامعه نداشته باشه
مثلا اگه بی عفتی و بی ناموسی فردی باشه سریع فرد انگشت نما میشه ، زشتیش رو همه می فهمن باهاش قطع رابطه میکنن و یه جوری جلوش گرفته میشه ولی وقتی بی عفتی فراگیر میشه دیگه افراد براشون عادی میشه این امر حال آنکه تاثیرات سوء این بی عفتی سالها نسلها رو خراب و ویران میکنه
در مورد ربا هم همینجوره الان در جامعه ما یه همچین چیزی رخ داده دیگه ربا خواری اونجور بد دیده نمیشه به خصوص که در سطح کلان بانکی کاملا رخ داده این امر و مردم هم به عناوین مختلف در این گردونه شرکت می کنن و در عین اینکه غر هم میزنن که وای باید کلی سود بدیم به بانک و اینا ولی قطعش نمی کنن این تجمع ثروت رو در دست بانکداران

 آیه 276 : ثمرات انفاق خیلی زیاده مثل ایجاد محبت ، گسترش امنیت ، برگردوندن دلها از دزدی و اختلاس و غصب و ... ، ایجاد اتحاد و مساعدت .... برعکس ربا که قساوت و سنگدلی و مال اندوزی و بغض و عداوت رو در جامعه شیوع میده ... خداوند می گه کسی که کفر در دلش ثابت شده باشه در اینجا منظور رباخوار هستش رو دوست نداره به هیچ وجه

 ایه 277 : کسایی که همه جوره چشمشون به سود مدی هستش رنگ آرامش رو نخواهند دید برعکس مومنین که غم از دست دادن و ترس برشون نیست چون واقعا ایمان داند و نماز به پای میدارند و اهل زکاتند

 آیه 278 : در این آیه آخرش میگه "اگر مومنید " بعد از این آیه دیگه ربا نگیرین فقط همون اصل مالتون رو بگیرین و باقیش رو رها کنین

آیه 279 : شدت برخورد با رباخوار در این آیه بیشتر شده ، اگر ادامه بدین به ربا خواری اعلام جنگ کردید با خداوند و پیامبرش که قوانی رو براتون تشریع کرده ... یه جوری انگار پیامبر باید مردم رو در مقابل این امر تسلیم کنه و اگر نشدن باید باهاشون وارد جنگ بشه ... یعنی حکومت اسلامی نباید در مقابل ربا کوتاه بیاد

 یه 279  : آخر آیه میگه لاتظلمون و ولا تظلمون
یک حکم کلی نه باید به کسی ستم کرد و نه بذاری بهت ستم بشه

 آیه 280 : اگر بدهکار تنگدسته باید بهش مهلت داد و بهترش حتی اینه که بدهی رو بهش بخشید حتی در صورت عجز و ناتوانی از پرداختش

 حکم کلی میده اینکه سرانجام می میرین و در اینجا میگه که اصل عمکلتون در اون دنیا به شما بر می گرده و به کسی ظلم نمیشه
این مرگ اندیشی به شدت روی رویگردان شدن از دنیا طلبی و این سودهای کاذب مالی گرفتن تاثیر داره

 

نفیسه :

275.این آیه و دو آیه بعد در مورد مساله ربا خواری که درست بر ضد انفاق و یکی از عوامل مهم زندگی طبقاتی و طغیان اشراف بود سخن می گوید.ربا خواران که قیامشان در دنیا بی رویه و غیر عاقلانه و آمیخته با ثروت اندوزی جنون آمیز است در جهان دیگر نیز بسان دیوانگان محشور می شوند . منطق ربا خواران اینست که بیع هم مانند ربا است و تفاوتی بین ایندو نیست .ولی قرآن بیع را حلال کرده و ربا را حرام . هر کس اندرز الهی به او رسد و از ربا خواری خودداری کند، سودهایی که بذست آورده قبل از حکم تحریم ربا مال اوست و گذشته را خدا می بخشد .اما کسانی که همچنان به این کار ادامه می دهند ، اهل دوزخند.

 

276.در مقایسه ای بین ربا و انقاق در راه خدا می فرماید: خداوند ربا را نابود می کند و صدقات را افزایش می دهد. رباخواران نه تنها با ترک انفاق و قرض الحسنه و صرف مال در راه نیازمندیهای عمومی شکر نعمتی را که خداوند به آنها ارزانی داشته به جای نمی آورند بلکه آنها را وسیله هر گونه ظلم و ستم و گناه و فساد قرار می دهند و طبیعی است که خداوند چنینن کسانی را دوست نمی دارد.

 

277.دربرابر ربا خواران نا سپاس و گناهکار کسانی هستند که در پرتو ایمان خودپرستی را ترک گفته و عواطف فطری خود را زنده می کنند و علاوه بر ارتباط با پروردگار و برپا داشتن نماز به کمک و حمایت نیازمندان می شتابند و از این راه از تراکم ثروت و به وجود آمدن اختلافات طبقاتی و به دنبال آن هزار گونه جنایت جلاگیری می کنند، پاداش خود را نزد پروردگار خواهند داشت و در هر دو جهان از نتیجه عمل نیک خود بهره مند می شوند .طبیعی است دیگر عوامل اضطراب و دلهره برای این دسته بوجود نمی آید خطری که در راه سرمایه داران مفت خور بود و لعن و نفرینهایی که بدنبال آن نثارشان می شد، برای این دسته نیست.

 

278.این آیه با ایمان به خدا شروع شده و هم با ایمان ختم شده است و در واقع تاکیدی است بر این معنی که رباخواری با روح ایمان سازگاری ندارد.

 

279.از این آیه بر می آید که حکومت اسلامی می تواند با توسل به زور جلوی رباخواری را بگیرد .اگر توبه کنید و دستگاه رباخواری را برچینید حق دارید سرمایه های اصلی خود را که در دست مردم است به استثنای سود از آنها جمع آوری کنید و این قانون کاملا عادلانه است زیرا که هم از ستم کردن شما بر دیگران جلوگیری می کند و هم از ستم وارد شدن بر شما و در این صورت نه ظالم خواهید بود و نه مظلوم.درحقیقت یک شعار وسیع و پرمایه اسلامی اینست که می گوید به همان نسبت که مسلمانان باید از ستمگری بپرهیزند از تن دادن به ظلم و ستم نیز باید اجتناب نمایند.اصولا اگر ستم کش نباشد ستمگر هم کمتر پیدا می شود.

 

280.قانون کلی درباره تمام بدهکاران این است که باید برای پرداخت اصل بدهی نیز به انها مهلت داده شود. این مساله ای اخلاقی وانسانی است که بحث حقوقی سابق را تکمیل میکند واحساس کینه توزی وانتقام رابه محبت وصمیمیت مبدل میسازد.

 

281.در تفاسیر امده که این اخرین ایه ای است که بر پیامبر نازل شده است .رباخوری از نظر اخلاقی اثرفوق العاده بدی در روحیه وام گیرنده به جا میگذارد وکینه او را در دل خودش میابد وپیوند تعاون وهمکاری اجتماعی را بین افراد وملتها سست میکند .امام صادق (ع)میفرمایند :خداوند ربا راحرام کرد ه تا مردم از کار نیک امتناع نورزند.